Podczas bezpośredniego kontaktu obiektów, wykonanych z różnych materiałów, powstają ładunki elektrostatyczne. Przepływ ładunków między obiektami o różnych potencjałach nazywa się rozładowaniem elektrostatycznym ESD (Electro-Static Discarge). Sam proces indukowany jest również przez pole elektrostatyczne. Nie jesteśmy w stanie odczuć przepływu ładunków, co nie znaczy, że on nie towarzyszy nam podczas codziennych czynności np. jazdy samochodem czy na spacerze. Wynikiem przepływu ładunków jest powstanie napięcia o dużej wartości, które może powodować uszkodzenie komponentów na każdym etapie produkcji elektroniki, testowania, transportu lub użytkowania.
Bezpieczną przestrzeń produkcyjną dla pracowników i elektroniki określa się mianem strefy EPA (Electro-Static Protection Area). Jest to obszar, w którym maksymalne natężenie pola elektrycznego wynosi 100 V/cm. Podłoże strefy EPA wyściełane jest antystatyczną posadzką, a wejście i wyjście ze strefy zabezpieczone bramkami oraz oznaczeniami, w postaci pasów ograniczających i etykiet. System podłogowy zbudowany jest na bazie żywicy epoksydowej, będącej swoistym izolatorem. Posadzkę przemywa się środkami przeznaczonymi do tego celu. Strefę EPA bada się pod kątem spełnienia wymagań oraz zatwierdza certyfikatem.
Niemałe znaczenie ma wilgotność oraz temperatura powietrza w strefie EPA. Niska wilgotność powierza sprzyja gromadzeniu się ładunków elektrycznych. Rozwiązaniem tego problemu jest stosowanie jonizatorów stanowiskowych lub pistoletowych. Ich zadaniem jest rozsiewanie jonów i neutralizowanie niebezpiecznych ładunków.
Osobą odpowiedzialną za sprawy związane z ochroną przed ESD jest koordynator. Swoje zadania realizuje on przez prowadzenie wykazu wszelkich zatwierdzonych do ochrony przed ESD urządzeń i przedmiotów oraz przez okresowe pomiary. Przy wsparciu kierownika produkcji, stwarza on procedury bezpiecznych zachowań pracowników. Koordynator ESD pełni rolę audytora na audytach kontrolnych. Czuwa, aby spełniane były warunki ESD, które określane sią przez normy opracowane przez Międzynarodową Komisję Europejską EN 61340-5-1:2009 i EN 61340-5-2:2002.
Przed negatywnymi skutkami ESD chronią materiały przewodzące, osłaniające, rozpraszające ładunki oraz izolacyjne. Zadaniem materiałów przewodzących jest zwiększenie szybkości przemieszczania ładunku przez materiał do uziemienia. Najpopularniejszymi materiałami izolacyjnymi są szkło, powietrze czy plastik. Przykładami materiałów osłaniających są węgiel i metale.
W przedsiębiorstwach elektronicznych personel jest stale szkolony w zakresie bezpieczeństwa ESD. Najważniejszym elementem ochrony personelu jest uziemienie stanowiskowe. Bezpieczeństwo pracy zapewniają specjalnie przystosowane stanowiska pracy z dwuwarstwowymi matami stołowymi oraz opaski nadgarstkowe, które odprowadzają ładunki z ciała. Zespół obecny w strefie EPA powinien nosić odzież roboczą ESD, rękawiczki oraz specjalne obuwie lub ochraniacze z paskiem przewodzącym do obuwia. Zabrania się wnoszenia rzeczy osobistych do strefy EPA oraz nakazuje związywanie długich włosów. Wszystkie środki ochrony podlegają okresowej kontroli.
Miniaturyzacja komponentów elektronicznych i ich wzrost upakowania w strukturze przyczynia się do większej wrażliwości na wyładowania elektrostatyczne. Trwałe uszkodzenie podzespołów skutkuje brakiem pozytywnej oceny kontroli jakości i wycofaniem z produkcji jako produkt niezgodny. W innym przypadku, nieprawidłowy przepływ napięcia powodować może dużą awaryjnością po opuszczeniu strefy EPA, narażając przedsiębiorstwo na koszty reklamacyjne.
Komponenty elektroniczne czułe na wyładowania elektrostatyczne oznacza się symbolem ESDS (Electro-Static Discharge Sensitive Device). W celu ich ochrony stosuje się specjalne narzędzia, a nawet środki transportu, które minimalizują ryzyko wystąpienia wyładowań i przepięć. Linię ochrony stanowi tzw. ekranowanie. Zmontowane płytki PCB magazynuje się w kuwetach ESD z pokrywką, wyposażonych w kratkę Faraday’a. Specjalne worki i pianki przewodzące stosowane są podczas transportu komponentów elektronicznych. Ich zadanie skupia się na zapobieganiu różnicy potencjałów między wyprowadzeniami.
